Türkiyəli Siyasət Uzmanı, Beynəlxalq Münasibətlər Professoru Hüsaməttin İnaç İRDS Center (BMDAM) – a mövzu ilə bağlı müsahibəsində qeyd edib ki:
Məlum olduğu kimi, Əhməd Şaraanın Moskvaya səfəri əlamətdar səfərdir, çünki 2024-cü il dekabrın 8-də Suriyada inqilab baş verdi və yeni Suriya dövləti yarandı. Bu dövlət əslində ABŞ, İsrail və Böyük Britaniyanın təşkil etdiyi bir inqilab idi və bunun ardınca Bəşər Əsəd rejimini dəstəkləyən Rusiya və İran bölgədən çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Zamanla ABŞ, İsrail və yeni Suriya rejimi arasında ciddi çətinliklər yarandı və bu çətinliklərin əsas səbəbi ABŞ və İsrailin Suriyanın vahid, unitar dövlət olmasını istəməməsi idi. Başqa sözlə, İsrailin istədiyi federal, özəl və ya mərkəzləşdirilməmiş strukturlardan ibarət parçalanmış Suriya idi. İsrailin bunun üçün etdiyi ən mühüm iş, xüsusilə cənubda olan druzları hərəkətə gətirərək, onları üsyana məcbur etmək, bu torpaqları əvvəlcə muxtar, sonra isə İsrail ərazisinə ilhaq etmək idi. Digər tərəfdən, Suriyanın şimal-şərqində “Erocova” adlandırdıqları bölgədə kürdləri qızışdıraraq, əvvəlcə orada kiçik bir dövlət qurmağa, sonra isə terrorçuların lideri Mazlum Apti bu dövlətin başçısı təyin etməyə təhrik ediblər. Məqsəd Əhməd Şəranı devirmək və onu əvəz etmək idi. Buna görə də ABŞ-ın Suriya üzrə xüsusi nümayəndəsi Tom Barak və Centcom prezidenti Bred Kuper bir neçə gün əvvəl eyni məqsədlə Suriyaya gediblər. Buna görə də onlar SDGPKKYPG kimi tanınan Suriya PKK-nın şimalda İsrailin maraqlarını qoruyacaq bir kürd dövləti qurmaq üçün tam səfərbər olmaq üçün ciddi səfərbərliyə başladılar. Burada çox yaxşı silahlanmış, modernləşdirilmiş 100 minlik ordu var. Bu ordu martın 10-da imzalanmış razılaşmaya əməl etmir və Suriya ilə inteqrasiyanı, Suriyanın bir hissəsi olmağı qətiyyən qəbul etmir. Ona görə də bu şəraitdə Əhməd Şara yeganə çıxış yolunu Rusiyanı bölgəyə qaytarmaqda görürdü. Çünki ABŞ və İsrailin Suriyanı parçalamaq, parçalamaq cəhdlərini tarazlaşdıracaq və bu mənada Suriyanın bütövlüyü uğrunda mübarizə aparacaq bir güc olaraq Rusiyanın bölgədəki varlığı Əhməd Şara üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Ona görə də bildiyiniz kimi, onlar əvvəllər Tartus, Latakiya və Hmeymimdə hava, dəniz və quru bazaları yaratmışlar. O, onu Rusiyaya qaytaracaq və beləliklə, Rusiya və İsraili bir-birinə qarşı qoymaqla İsrailin Suriyanın parçalanması istiqamətində addımlarına əhəmiyyətli dərəcədə mane olacaq. Yəni o, Rusiyanın gücündən İsrail imperializminə və təcavüzünə qarşı istifadə etməyə çalışacaq. Bəşər Əsədə gəlincə, onun bunu istədiyinə inanıram. Əhməd Əsəd-i istəyib, lakin Putin buna icazə verməyəcək, çünki lazım olanda bu kimi adamlardan istifadə edib, onları təhdid və şantaj üçün saxlamaq istəyir. Ola bilsin ki, Əhməd müəyyən məsələlərdə Rusiyaya meydan oxumağa cəhd etsə və ya fikir ayrılığı yaranarsa, şübhəsiz ki, Putin Əsəd kartını oynamaq istəyəcək.
Hüsaməttin İnaç
Turan Əlizadə
