Türkiyəli Beynəlxalq Siyasət üzrə ekspert Barış Adıbəlli İRDS Center (BMDAM)-a mövzu ilə bağlı müsahibəsində qeyd edib ki:
Əslində bu iki məsələ eyni deyil. Təbii ki, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyasının açılış sessiyası hər il burada keçirilir və bütün dünya ölkələri iştirak etməyə çalışır. Türkiyə olaraq Birləşmiş Millətlər Təşkilatının tribunasından dünya ictimaiyyəti, dövlət başçıları və media ilə fikirlərimizi bölüşməyi vacib platforma hesab edirik. Ona görə də bura azad ölkələrin podiumudur; İsrailə aid deyil. Ona görə də İsrail lap əvvəldən Birləşmiş Millətlər Təşkilatının iclasına dəvət edilməməli idi. Lakin Netanyahu tribunaya çıxanda kütləvi etirazla qarşılanıb və hamı zalı tərk edib. Buna görə də Netanyahu boş zal və boş masalarla danışdı. Müharibə və soyqırım günahkarı azad dünyanın təmiz tribunasında çıxış etməyə layiq olmamalı idi. Amma ABŞ-ın iştirak etdiyi üçün bu çıxış baş tutdu. Bəs nə baş verdi? Netanyahunun və İsrailin nüfuzunun nə qədər aşağı olduğunu gördük. Lakin Misirin Şarm əl-Şeyx şəhərində keçirilən görüş fərqlidir. Burada Qəzzada soyqırım baş verir, insanlıq faciəsi var və biz Türkiyə olaraq burada körpələrin, günahsız insanların ölümünün qarşısını almaq üçün bu müqavilənin imzalanmasına dəstək verdik. Nəticə etibarı ilə, Türkiyə mahiyyətcə zamanla yarışırdı, çünki bu müqavilənin ən qısa zamanda imzalanması, Qəzzaya çatmaq üçün atəşkəs və humanitar yardımın olması və İsrailin hücumlarının dayandırılması lazım idi. Ona görə də bütün bunlara cavabdeh olan şəxs Netanyahudur. Netanyahunun ölkəsi Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi tərəfindən mühakimə olunur və buna bənzər şəkildə Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi Netanyahunun özü üçün həbs qərarı çıxarıb. Bu, beynəlxalq səviyyədə müəyyən edilmişdir. “O, soyqırım və müharibə cinayətkarıdır və insanlığa qarşı cinayətlər törədib. Ona görə də belə bir insanın sülh masasında yeri yoxdur. Ona görə də prezident Ərdoğan, “Biz bu razılaşmanı Netanyahunun qarşısını almaq üçün edirik və bunun üzərinə Netanyahunun belə bir razılaşma toplantısına qatılması qəbuledilməzdir” dedi.” Ərdoğan da bu məqamda haqlı idi. Odur ki, prezident Ərdoğan və baş nazir Netanyahunun Birləşmiş Millətlər Təşkilatının açılış iclasında iştirakının o qədər də qəribə göründüyünü düşünmürəm. Necə ki, Qarabağ münaqişəsi davam edərkən Xocalı qətliamına və Qarabağı işğal edən ölkəyə görə məsuliyyət daşıyan Ermənistanın prezidenti və baş naziri, Azərbaycan prezidenti də Birləşmiş Millətlər Təşkilatında iştirak edir və çıxış edirdi. Sanki bir tərəf iştirak etmədi, çünki o biri orada idi. Tam əksinə, o tribunadan hər kəs öz mövqeyini müdafiə etdi. Bununla belə, Misir yalnız özünə məxsus idi; Qəzza məsələsində iştirak edən tərəflərdən biri İsrail, digəri isə HƏMAS idi. Türkiyənin İsraillə, xüsusən də Netanyahu ilə münasibətini nəzərə alsaq, onların belə bir görüşdə çiyin-çiyinə oturub danışıqlar aparması ağlasığmazdır. Bunu belə qiymətləndirmək lazımdır.
Turan Əlizadə
